کبوتر، کفتر، کوتر یا کپتر به گروهی از پرندگان متوسط تا بزرگ جثه از خانواده کبوتریان در راسته کبوترسانان گفته میشود که به دو صورت وحشی و اهلی یافت میشود.
رنگها و نژادهای مختلفی کبوتر دارد که معروفترین آنها کبوتر خانگی، کبوتر چاهی و کبوتران وحشی خانگی شده است.
هر دو واژه کبوتر و کفتر در نوشتار و گفتار پذیرفته شده است به گونهای که کفتر در شاهنامه هم آمده با این وجود در نوشتار کبوتر بیشتر به کار میرود.
در گفتار بسته به گویشور ممکن است «کبوتر» یا «کفتر» واژه پر کاربردتر باشد. با این حال کفتر در ترکیباتی مانند کفترباز و کفتربازی از کبوتر کاربرد بیشتری دارد.
نام علمی کبوتر
نام علمی کبوتر خانگی Columba Livia domestica است. نام علمی کبوتر چاهی که اکثر کبوتران خانگی از نسل آنهایند Columba Livia است.
به این پرنده در زبان عربی، حمام(طیر) و در ترکی، گوگر چین گویند. واژه کبوتر یک واژه فارسی است که از دو واژه «کبود»(آبی) و «تر» تشکیل شده است.
در زبان سانسکریت به آن Kap^ota و در زبان پهلوی به آن Kapotar میگفتهاند.
در فارسی گفتاری، به کبوتر، کفتر یا همان کبوتر میگویند که مبدّل کبوتر است و نامهای محلی آن در کردستان و کرمانشاه کوتر، کموتر و در بعضی نقاط جنوب کپتر و کبتر است.
در لغت نامه دهخدا، نامهای زیر به این پرنده نسبت داده شده است:
کفتر، کبتر، حمام، حمامه، نامه بر، کوتر، عفد، فاخته، سعدانه، صلصله و بالاخره ورقاء.
رده بندی علمی کبوترها
جمع آوری اطلاعات در مورد گونههای کبوتر، با توجه به فراوانی آنها و اختلاف صفات، رنگها و شکل آنان، کار چندان آسانی نیست چرا که آمیزش گونههای مختلف با هم بسیار رواج دارد و این آمیزشها باعث پدید آمدن گونههای جدید شده است.
برخی معتقدند که انواع کبوترها، از هزار گونه نیز بیشتر است و مهمترین آنها عبارتند از:
-فاخته(کبوتر کوهپایه) Columba oenas
-قمری معمولی Streptopelia turtur
-قمری خانگی Streptopelia senegalensis
-قمری خاوری Streptopelia Orientalis
-کبوتر تاجدار
-کبوتر جنگلی(فاخته) Columba palumbus
-کبوتر چاهی Columba livia
-کبوتر خاوری Columba eversmammi
-یا کریم Streptopelia dacaocto
-یا کریم طوقی Streptopelia tranquebarica