برای اهداف کبوترداری دلایل مختلفی را مطرح کردهاند که هر یک از آنها را در مطالب زیر مشاهده میکنید.
تولید گوشت یا تخم کبوتر
بر حسب نژاد، جوجه کبوترها در سنّ 30 روزگی به وزن 350 تا 650 گرم میرسند. در این سن گوشتی لذیذ و مطبوع دارند.
گوشت جوجه کبوترها حاوی پروتئین قابل هضم، آب، ویتامینهای گروه B و فسفر بیشتری از گوشت کبوترهای بالغ و مسن است.
گوشت جوجه کبوترها تردی خاصی دارد و به سهولت در معدهی انسان هضم میشود و به همین دلیل مصرف آن برای افراد بیمار توصیه میشود.
البته باید دانست که این خصوصیات ویژهی جوجه کبوترها نبوده و در مورد گوشت تمام پرندگان و حیوانات صادق است.
به عبارت دیگر، هر چه حیوان یا پرنده مسنتر باشد، کیفیت گوشت آن پایینتر خواهد بود.
تولید فضولات کبوتر به عنوان کود زراعی
اگر چه امروزه به طور عمده از کودهای شیمیایی در باغداری و زراعت استفاده میشود و در خصوص استفاده از کود حیوانی، عموماً کود مرغی، کود گاوی و کود گوسفندی مدّنظر است، اما کود حاصل از تجمع فضولات کبوترها نیز کودی بسیار غنی از لحاظ ازت است و در صورت موجود بودن، به خوبی برای تقویت خاک باغچه، باغ یا زمین قابل استفاده است.
هر کبوتر نگهداری شونده در قفس، سالانه 5 کیلوگرم کود تولید میکند.
در حالی که کبوترهای آزاد، مثل کبوترهای چاهی حدود 2/5 کیلوگرم کود در آشیانه خود تولید میکنند و مابقی فضولات آنها معمولاً در جاهایی خارج از آشیانه تخلیه میشود.
هر کبوتر نگهداری شونده در قفس، سالانه 5 کیلوگرم کود تولید میکند، در حالی که کبوترهای آزاد، مثل کبوترهای چاهی حدود 2/5 کیلوگرم کود در آشیانه خود تولید میکنند و مابقی فضولات آنها معمولاً در جاهایی خارج از آشیانه تخلیه میشود.
ایجاد سرگرمی
کبوتر پرندهای بسیار زیبا، نجیب، بیآزار و آرامش بخش است و به سهولت با انسان خو میگیرد.
به همین دلیل برخی افراد نگهداری کبوتر را به عنوان سرگرمی مورد علاقه خود انتخاب میکنند.
از یک جفت کبوتر، ممکن است سالیانه تا 13 جوجه تولید کرد.
بنابراین، سرگرم شدن با کبوتر، نظاره کردن پرواز زیبای کبوترها و جوجه کشی از کبوترها میتواند سرگرمی سالم و مناسبی برای اقشار سنی مختلف باشد.
مسابقه
قدرت جهت یابی کبوتر بسیار قوی است و با چنین توانایی، میتواند جهت و محل آشیانه خود را از فاصلههای بسیار دور مشخص و پروازش را در جهت رسیدن به مقصد با یا آشیانهی خود تنظیم کند.
نگهداری از کبوترهای مسابقه در اروپا و آمریکا علاقمندان فراوانی دارد.
در مسابقات کبوترپرانی، معمولاً عدهای کبوترهای خود را به نقطهای در فاصلهی معین از محل زندگی خود میبرند و در آن جا با شروع مسابقه کبوترها را رها میکنند و هر کبوتری که زودتر به آشیانه خود رسید، برنده مسابقه خواهد شد.
البته مسابقه کبوترپرانی در هر کشور و شاید در هر شهری شکل خاص خود را ممکن است داشته باشد.
کبوترهای مسابقه را به ویژه از چند روز قبل از مسابقه با جیرهی غذایی بسیار مقوی تغذیه میکنند تا ذخایر مواد غذایی در بدن آنها به حداکثر برسد و بتوانند با انرژی فراوانی که به صورت چربی در بدنشان ذخیره شده است، طول مسیر پرواز را در کمترین زمان ممکن طی کنند.
در ایران مسابقات کبوترپرانی تحت عنوان «گروبستن» از قدیم الایام رایج بوده و با همین مسابقات بوده است که تاکنون نگهداری از کبوتر در کشور ما به شکلی جالب توجه و مورد علاقهی برخی افراد حفظ شده است.
در عصر کنونی که انبوه ماشینها جایی برای نفس کشیدن و تفریح و سرگرمی برای اغلب ساکنین شهرهای بزرگ باقی نگذاشته و انسان امروزی به طور روزافزون از ماهیت طبیعی خود دور شده و به همین دلیل مشکلات روحی روانی و عصبی رواج پیدا کرده است.
نگهداری بهداشتی از یک نوع پرنده مورد علاقه و مناسب بودجه مالی خانوادهها میتواند تا حدودی انسان را با طبیعت خود آشنا نگهدارد و به نظر میرسد که مسئولین ورزشی کشور جا دارد که مسابقات پرندگان زینتی را نیز در بین سایر ورزشها مورد توجه قرار دهند.
چرا که اگر این گونه مسابقات همچنان بدون متولی و بدون حمایت باشند انواع مسائل مربوط به آنها نیز همچنان بدون متولی خواهد ماند.
اگر میزان ایجاد سرگزمی با انواع مختلف پرندگان زینتی و نقش چنان سرگرمیها در حفظ سلامت روان مردم مورد ارزیابی قرار گیرد این نتیجه حاصل خواهد شد که شاداب ماندن برخی از مردم علاقمند به نگهداری از پرندگان زینتی کمتر نخواهد بود.
ضمن آن که همدمی با پرندگان زینتی موجب نزدیک شدن انسان به ماهیت طبیعی انسان بودنش، سلامت روح و روان و عاطفی بار آمدن میشود.
نامه رسانی
کبوترهای نامه بر از لحاظ قابلیت تشخیص مقصد، توانایی بیشتری از سایر کبوترها دارند.
به همین دلیل کبوترهای نامه بر از جثهی بزرگتر و ذخایر چربی بیشتری برخوردارند.
کبوترهای نامه بر در طول مسیر پرواز که ساعتها و گاه چند روز به طول میانجامد نامه یا محموله خود را با سرعت بیش از 80 کیلومتر در ساعت به مقصد میرسانند.
این کبوترها در طول مسیر پرواز از ذخایر انرژی بدن خود که به صورت چربی است استفاده میکنند.
نامه رسانی توسط کبوترهای نامه بر در گذشتههای دور یکی از اهداف اساسی پرورش کبوترها بوده و بزرگان هر کشور، نامههای خود را توسط کبوترهای نامه بر ارسال میکردند.
این موضوع به ویژه در جنگلها کاربرد فراوانی داشت و امروزه نیز از این کبوترها در برخی از کشورها برای حمل سریع محمولههای دارویی، نمونههای خونی و یا استفادههای خلاف قانون مثل حمل مواد غیر مجاز به عمل میآید.
کبوتر داری به عنوان یک شغل
این امر کاملاً ممکن و عملی است مشروط به این که کبوتردار باسواد باشد و بتواند از کتب علمی به خوبی استفاده کند.
اگر کبوترداران و علاقمندان کبوترداری بخواهند از نگهداری کبوتر به عنوان یک شغل خوب و پر درآمد استفاده کنند کافی است به اندازه کافی مطالعه کنند.